Porady
1. NABYCIE DZIAŁKI PRZEZ OSOBĘ BLISKĄ PO ZMARŁYM SAMOTNYM DZIAŁKOWCU
Zgodnie z art. 38 ustawy o ROD, w przypadku śmierci działkowca - niepozostającego w związku małżeńskim (np. kawalera, wdowca, rozwodnika), prawo do działki mogą nabyć osoby bliskie tj. dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz osoby pozostające z działkowcem w stosunku przysposobienia (art. 2 pkt 8 ustawy o ROD). W celu nabycia prawa do działki po zmarłym działkowcu jedna z ww. osób powinna:
1) złożyć do zarządu ROD wniosek o zawarcie umowy dzierżawy działkowej (wzór wniosku dostępny jest na stronie internetowej PZD (PRAWO – WZORY DOKUMENTÓW). Wniosek powinien zostać złożony w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia śmierci działkowca. Do wniosku powinien zostać załączony akt zgonu zmarłego działkowca. Dla celów dowodowych, osoba bliska ubiegająca się o działkę powinna uzyskać potwierdzenie wpłynięcia wniosku do zarządu ROD w oznaczonym dniu (poprzez uzyskanie pisemnego pokwitowania przez co najmniej 1 członka zarządu ROD – gdy wniosek jest składany osobiście, albo przesyłając wniosek listownie, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru),
2) podpisać z zarządem ROD umowę dzierżawy działkowej. Umowa taka nie może zostać podpisana przed upływem 6 miesięcy od dnia śmierci działkowca. Wynika to z tego, że w tym czasie prawo do złożenia wniosku przysługuje również innym osobom bliskim. Jeżeli inne osoby bliskie nie złożą takiego wniosku, zarząd ROD może podpisać z jedynym wnioskodawcą umowę dzierżawy działkowej (o ile spełnia on wymogi określone w ustawie o ROD). W przypadku zgłoszenia się w ww. terminie kilku uprawnionych, o ustanowieniu prawa do działki będzie rozstrzygał sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona korzystała z działki ze zmarłym (wniosek do sądu powinna złożyć osoba ubiegająca się o działkę) (art. 38 ust. 3 ustawy o ROD),
3) osoba bliska, która uzyskała tytuł prawny do działki może zostać również członkiem PZD, poprzez złożenie do zarządu ROD deklaracji członkowskiej (wzór dostępny na: (wzór wniosku dostępny jest na stronie internetowej PZD (PRAWO – WZORY DOKUMENTÓW). Przyjęcie w poczet członków PZD następuje na mocy uchwały zarządu ROD,
4) osoba bliska, która uzyskała tytuł prawny do działki w ROD powinna uiścić opłatę na rzecz ROD, o której mowa w § 147 ust. 1 pkt 2 statutu PZD. Z opłaty, o której mowa w § 147 ust. 1 pkt 1 statutu PZD jest zwolniona, (stosownie do § 147 ust. 4 statutu PZD),
5) osoba bliska, która uzyskała tytuł prawny do działki w ROD powinna wziąć udział w szkoleniu organizowanym dla nowych działkowców.
MAP
2. NABYCIE DZIAŁKI PRZEZ WSPÓŁMAŁŻONKA ZMARŁEGO DZIAŁKOWCA
Zgodnie z art. 38 ustawy o ROD, w przypadku śmierci działkowca, prawo do
działki może nabyć jego współmałżonek, nieposiadający wspólnego prawa do
działki w ROD. Ww. nabycie jest niezależne od ustroju małżeńskiego łączącego
małżonków oraz orzeczeń sądowych dotyczących podziału majątku lub
dziedziczenia.
W celu nabycia prawa do działki po zmarłym współmałżonku powinien:
1) złożyć do zarządu ROD oświadczenie woli o wstąpieniu w stosunek
prawny wynikający z prawa do działki (wzór oświadczenia dostępny jest na
stronie internetowej PZD (PRAWO – WZORY DOKUMENTÓW).
Oświadczenie to powinno zostać złożone w terminie nieprzekraczającym 6
miesięcy od dnia śmierci działkowca. Do oświadczenia powinien zostać
załączony akt zgonu zmarłego działkowca. Dla celów dowodowych,
małżonek powinien uzyskać potwierdzenie wpłynięcia oświadczenia do
zarządu ROD w oznaczonym dniu (poprzez uzyskanie pisemnego
pokwitowania przez co najmniej 1 członka zarządu ROD – gdy oświadczenie
jest składany osobiście, albo przesyłając oświadczenie listownie, za
zwrotnym potwierdzeniem odbioru). W przypadku złożenia ww.
oświadczenia, nie jest konieczne podpisywanie umowy dzierżawy
działkowej z zarządem ROD.
2) małżonek, który uzyskał tytuł prawny do działki może zostać również
członkiem PZD, poprzez złożenie do zarządu ROD deklaracji członkowskiej
(wzór dostępny na stronie internetowej PZD (PRAWO – WZORY
DOKUMENTÓW). Przyjęcie w poczet członków PZD następuje na mocy
uchwały zarządu ROD,
3) małżonek, który uzyskał tytuł prawny do działki swojego zmarłego
współmałżonka zwolniony jest opłat, o których mowa w § 147 ust. 1 statutu
PZD,
4) małżonek, który uzyskał tytuł prawny do działki w ROD powinien
wziąć udział w szkoleniu organizowanym dla nowych działkowców.
MAP
3. OPŁATY PRZY NABYCIU DZIAŁKI
godnie z § 147 statutu PZD, w roku nabycia prawa do działki działkowiec
jest zobowiązany do uiszczenia dwóch podwyższonych opłat ogrodowych tj.:
1) opłaty ogrodowej przeznaczonej na pokrycie wydatków, o których mowa
w § 144 ust. 3 pkt 1, podwyższonej o kwotę określoną przez zarząd ROD; kwota
ta nie może przekroczyć wartości infrastruktury ogrodowej1 przypadającej na
jedną działkę w ROD (zwana potocznie opłatą inwestycyjną) - § 147 ust. 1 pkt 1,
oraz
2) opłaty ogrodowej przeznaczonej na pokrycie wydatków, o których mowa
w § 144 ust. 3 pkt 5, podwyższoną o kwotę określoną przez okręgową radę PZD;
kwota ta nie może przekroczyć 25% minimalnego wynagrodzenia za pracę2
określonego w obowiązujących przepisach (zwana potocznie wpisowym) - § 147
ust. 1 pkt 2.
Od tej zasady istnieje jednak kilka wyjątków, kiedy to nowy działkowiec będzie
zwolniony od obowiązku uiszczenia obu ww. opłat albo tylko opłaty, o której
mowa w § 147 ust. 1 pkt 1 statutu PZD (zwanej potocznie opłatą inwestycyjną).
Przy tej okazji należy zaznaczyć, że statut PZD nie przewiduje, aby działkowiec
był zwolniony wyłącznie z opłaty zwanej potocznie wpisowym.
Nowy działkowiec nie będzie musiał płacić na rzecz PZD obu opłat tj. opłaty,
o której mowa § 147 ust. 1 pkt 1 (potocznie zwanej opłatą inwestycyjną) oraz
§ 147 ust. 1 pkt 2 statutu PZD (potocznie zwanej wpisowym) w następujących
przypadkach, gdy:
1) nabył działkę (zamienną) w związku z likwidacją ROD lub jego części ,
2) nabył działkę w drodze zamiany praw do działek w tym samym ROD. Co
oznacza,3 że takie zwolnienie nie będzie zachodziło w sytuacji, gdy
działkowiec zbył swoją działkę i jednocześnie nabył nową działkę (na
podstawie umowy zamiany) w innym ROD albo działkowiec zbył swoją
działkę (na podstawie umowy przeniesienia praw do działki), a następnie
tj. tego samego dnia albo w terminie późniejszym nabył nową działkę (na
podstawie kolejnej umowy przeniesienia praw do działki) w tym samym
lub innym ROD.
3) nabył prawo do działki swojego współmałżonka,
4) nabył prawo do działki po zmarłym małżonku.
Natomiast nowy działkowiec nie będzie musiał płacić na rzecz PZD wyłącznie
opłaty, o której mowa § 147 ust. 1 statutu PZD (potocznie zwanej opłatą
inwestycyjną) w przypadku, gdy nabył prawo do działki po osobie bliskiej (na
podstawie umowy przeniesienia praw do działki albo po śmierci działkowca).
Natomiast w takiej sytuacji będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz ROD
opłaty, o której mowa w § 147 ust. 1 pkt 2 statutu PZD (potocznie zwanej
wpisowym). Krąg osób bliskich został zdefiniowany w §5 ust 1 pkt 9 statutu PZD.
MAP
4. NABYCIE INNEJ DZIAŁKI PRZEZ WSPÓŁMAŁŻONKA
W dniu 9.05.2018 r. Krajowy Zarząd PZD zajął stanowisko w sprawie
ustanawiania praw do działki na rzecz współmałżonka.
W swoim stanowisku KZ PZD wskazał, że wobec celów rodzinnych ogrodów
działkowych oraz funkcji działek oraz braku przepisów prawnych dających
uprawnienie jednemu małżonkowi (bez prawa do działki) do przejęcia innej
działki – nie małżonka, jak również z uwagi na istnienie konstrukcji prawnej w
ustawie o ROD (art. 27 ust. 2) umożliwiającej w prosty sposób uzyskanie prawa
do działki współmałżonka, jedyną drogą uzyskania przez małżonka prawa do
działki w ROD powinno być jego nabycie łącznie ze współmałżonkiem.
Krajowy Zarząd PZD uznał, że posiadanie przez małżonków tytułu prawnego do
dwóch różnych działek w ROD zaprzecza celom rodzinnych ogrodów
działkowych, jak i funkcjom działek, które mają służyć przede wszystkim
potrzebom rodziny rozumianej przede wszystkim jak mąż, żona i dzieci. Taka
sytuacja nie służy również ochronie rodziny i umacnianiu więzi rodzinnych.
Ponadto, biorąc pod uwagę duże zapotrzebowanie na działki w ROD, zwłaszcza
wśród młodych rodzin z dziećmi oraz niewystarczająca ich ilość (szczególnie w
dużych miastach), umożliwienie obejmowania dwóch działek przez małżonków
poza argumentami prawnymi, nie ma również uzasadnienia socjalnego i
moralnego.
Krajowy Zarząd PZD dostrzegł również, że taka praktyka stanowi zagrożenie dla
prawidłowego funkcjonowania ROD. Może bowiem stanowić źródło wielu
nadużyć, polegających m.in. na bezprawnym łączeniu przylegających do siebie
działek, powiększaniu ich powierzchni, czy też prowadzeniu "handlu działkami",
ograniczającego możliwość uzyskania działek przez osoby niespokrewnione, inne
rodziny. Istnieje również obawa związana z dalszym wykorzystaniem kolejnej
działki.
Więcej na ten temat w Stanowisku KZ PZD w dnia 9.05.2018 r. w sprawie
ustanawiania praw do działki na rzecz współmałżonka.
MAP